BAYRAM KUTLAMALARI VE KANDİLLER

 

    Ramazan dan önce bazı hazırlıklar yapılır.Evler badana yapılır,Ekmek atılır,Erişte kesilir.Ramazanda sahura tenekeciler kaldırır.Davul yerine teneke çaldıkları için tenekeci denir.Tenekeciler,teneke çalarak dolaşırlar ve her evin önünde durarak çağırırlar.Ev sahibinin ismi ile çağırırlar. Her mahallede bir tenekeci bulunur. Ramazanın sonuna doğru ücretlerini toplarlar Bunların ücretleri genellikle bir fitre miktarıdır.Ancak bu miktar çok az olduğu için halkın da fakir olması nedeniyle bunlara ayrıca fitre verildiği de olur.

      İftar açtırmanın büyük sevap olduğunun bilincindedirler.Onun için evi camiye yakın olanlar iftara yakın iftarlık hazırlayıp camiye götürürler. Bu iftarlık mevsimine göre meyve, lokum,bisküvi,gatmer,bişi vb. yiyeceklerdir.

                             RAMAZAN OKŞAMA

     Ramazan başında teravih namazından önce veya sonra ilahiler söylenerek Ramazana hoş geldin denirken,yine sonlarına doğru aynı şekilde elveda denir. Buna ramazan okşama denir.İşte bu manilerden bazıları:

Ne tez geldin bilemedim,Geldin girdin özümüze,
Günlerini sayamadım,Firkat verdin gözümüze,
Sana hürmet kılamadım Şefeaat kıldın cümlemize
Merhaba ya şehr-i ramazan Merhaba Merhaba ya şehr-i ramazan

Geldi girdi varı ilen, Bu ayda cennet kapıları açılır,
Alem doldu nuru ilen, Hakk'in rahmeti halka saçılır,
Onbir ayın yari ilen, Teravih kılana hulle biçilir.
Merhaba ya şehr-i ramazan Merhaba ya şehri ramazan.

Teravih kılanın tahtı yücedir.
Mubarek geceler iş bu gecedir.
Merhaba ya sehr-i ramazan Mübarek ya sehr-i ramazan

Bu ayda okunur hece Gökyüzünde döner çarki felek,
Arzulandı erte hece, Yer yüzünde saf saf olmus melekler
Saban ayının ardınca , Bu ayda kabul olurdu dilekler,
Merhaba ya sehr-i ramazan Merhaba ya sehr-i ramazan

Geldin geri gidermisin, Onbir ayın sultanısın,
Bizi garip edermisin, Müminlerin bayramısın
Bizden Şekva edermisin Münafıklar zindanısın
Elveda ya Şehr-i ramazan Elveda ya şehr-i ramazan

                              RAMAZAN BAYRAMI

   Bayramdan önce genel temizlik yapılır ve bayramdan önce çocuklar banyo yaptırılarak bayramlık elbiseleri giydirilir.Kadınlar erken den yemek hazırlığına başlarlar.Erkekler de bayram namazına gider ler,Bayram namazından sonra camide bayramlaşılır.Bayramlaşma sözü genellikle" Bayramınız mübarek olsun" sözüdür.Hatta küçük çocuklar bunu tam olarak söyleyemediği için bunu" Bayrak bayrak olsun" seklinde teleffuz ederler.
Bayram namazını kılıp eve gelen erkekler önce ailesi ile evde bayramlaşır.Çocuklar eve gelip anne ve babalarını bayramlayarak elini öperler.

                             SEYRAT YEMEĞİ

       Ramazan bayramı geleneklerindendir.Bayram namazı kılınıp evlere gelindikten sonra her mahallede bir evin damında veya kış ise evde toplanılır.Her kes evinden hazırlanmış olan yemekleri getirir, ve topluca yemek yenir.Yenilen bu yemeğe seyrat yemeği, toplanma işine de seyrat yerine toplanma denir.

                               BAYRAMLAŞMA

          Camideki bayramlaşmanın haricinde küçükler teker teker büyüklerini gezerek bayramlarlar.Küçükler büyüklerin ellerini öperler ve dualarını alırlar."El öpenlerin çok olsun,Allah bu aylara,bu günlere yine eriştirsin." seklinde dua ederler.Bayramlaşma es nasında kolonya,lokum,seker vb. ikram edilir.

Bayram günü aksamı bütün damatlar kaynanasının evinde toplanır. Onların bayramlanması aksama kalır.Kaynana o gün hazırlık yapar, damatlar akşam yemeğini orada erler.Ramazan bayramı akşamı yemekte ilk önce çorba ve sulu yemek çeşidi yenir.Ardında etli pilav vb.et yemeği o yenilir.Daha sonra bayramlaşmanın vazgeçil - mez yemeği ve bir börek çeşidi olan Cevizli Kömbe yenilir. Ardından tatlı yenilir.

                              KURBAN BAYRAMI

    Kurban Bayramında da yine namazdan sonra bayramlaşılır, ve evlere gelinir.Evdeki bayramlaşmadan sonra kurban kesilir. Kurbanların  kesilmesinin ardından öncelikle ciğeri veya biraz et kavrulur ve et köz üzerine atılarak Külleme yapılır ve ev halkı tarafından yenilir.Daha sonra gelen misafirlere ikram edilmek üzere Haşlama pişirilir.

    Küçükler ev ev dolaşarak büyüklerin   ellerini öperler.Kolonya, seker, lokum vb. nin yaninda kavurma, haşlama, külleme gibi et yemekleri ikram edilir.Aksam damatlar kaynananın evinde toplanır ve yemeği orada yerler Yine baş yemek Cevizli Kömbe olmakla birlikte ağırlık et yemekler idir.

    Kurban kesen kimseler,mahallesinde kurban kesmemiş fakir-lere kurban etinden ayırarak onlara iletir.Kurban derisi, hayır kurumlarına verilmekle birlikte halk yoksul olduğu için çoğu zaman peynir basmak için kendine saklamaktadır.

                            KANDİL GECELERİ

Kadir, mevlit, Miraç, Regaip, Berat olmak üzere kandil geceleri beş adettir.Ama kasabada bütün kandil geceleri Kadir gecesi olarak anılmaktadır.O gece bir camide Mevlit okunur ve İlahiler söylenir.Daha sonra bir kaç kadın bir evde toplanıp ibadet ederler ve geceyi ihya ederler.Buna Kadir Bekleme derler camilerdeki kutlamalarda mevlit ve ilahiler okunur.Önceleri şerbet ikram edilirken bu gün gül suyu ve şeker ikram edilmektedir.Bazen şerbet verildiği zamanlarda olur.

                             MEVLİT OKUTMA

   Bir kişi vefat ettiği akşamı genellikle mevlit okutulur.Önceleri cenaze evinde okutulan mevlit camilerde okunmaya başlamıştır. Kadınlar yine cenaze evinde okumaktadır. Bilhassa kıs gecelerin-de kadınlar aksamlarını değerlendirmek için evlerde toplanarak mevlit okurlar.Böylece hem aksamlarını değerlendirmiş hem de geçmişleri için dua etmiş olurlar.Bütün mevlitlerde genel olarak şeker, su ve tarçın dan yapılan şerbet dağıtılır. Eskiden pekmezin çok olduğu dönemlerde pekmez şerbeti dağıtılırdı.